Prawnik radzi

Ciąża czy praca?

Jest to dylemat, przed którym staje coraz więcej kobiet. Większość z nich obawia się, iż pracodawca je zwolni, dlatego też albo bardzo późno decydują się na dziecko, czekając na uzyskanie wysokiej pozycji zawodowej, albo ukrywają swoją ciążę przed pracodawcą. Czy te obawy są słuszne?

Kodeks Pracy zapewnia kobietom przez cały okres ciąży szczególną ochronę, dlatego też lęk przed zwolnieniem z pracy nie jest niczym uzasadniony. Prawo w Polsce przewiduje, iż w tym czasie nie można rozwiązać ani też wypowiedzieć przyszłej matce umowy o pracę (poza pewnymi wyjątkami), a za okres niemożności świadczenia pracy z powodu choroby w trakcie ciąży, przysługuje 100% wynagrodzenia. Jeżeli pracodawca, nawet nie wiedząc o tym, iż pracownica jest w ciąży, zwolni ją, to ma ona prawo żądać przywrócenia do pracy, właśnie na tej podstawie, iż w momencie wypowiadania umowy o pracę była w ciąży.

Od wyżej przedstawionej reguły istnieją oczywiście wyjątki, a dotyczą one umów zawartych na czas określony i umów na czas wykonania określonej pracy. W takich przypadkach ochrona kształtuje się nieco inaczej niż przy umowie o pracę zawartej na czas nieokreślony. Przy umowach terminowych, pracodawca ma obowiązek przedłużyć umowę do dnia porodu, jeżeli umowa o pracę wygasa po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Nie oznacza to jednak, iż w takim przypadku kobieta chroniona jest dopiero od początku czwartego miesiąca ciąży, bowiem pracodawca nie może jej zwolnić przed upływem okresu, na jaki została zawarta umowa. Obowiązek przedłużenia umowy do dnia porodu nie dotyczy jednak pracowników tymczasowych, zatrudnionych na podstawie umowy o zastępstwo, jak również umowy o pracę na okres próbny na czas nieprzekraczający jednego miesiąca. Pamiętać jednak należy, iż w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych (np. kradzieży) z każdym pracownikiem, a więc także z kobietą w ciąży, stosunek pracy może zostać rozwiązany i to bez zachowania terminów wypowiedzenia. Poza szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, kobieta w ciąży korzysta również z ochrony wynagrodzenia. Oznacza to, iż w przypadku jego obniżenia w czasie ciąży, pracownicy przysługuje dodatek wyrównawczy do końca okresu, w którym korzystałaby ze szczególnej ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę. Niestety, w przypadku upadłości bądź likwidacji zakładu żadne grupy pracowników, a więc także kobiety w ciąży, nie korzystają z ochrony przed wypowiedzeniem stosunku pracy.

Podstawa prawna: Kodeks Pracy (Dz.U.98.21.94): Art. 177, 179 § 4.


Anna Kiczor
prawnik
Kancelaria Doradztwa Prawnego "Leximus"
4602