Prawnik radzi

Dziedziczenie gospodarstwa rolnego

Dziedziczenie gospodarstw rolnych nie tak dawno by�o bardzo skomplikowane. Gospodarstwo rolne by�o wy��czone ze spadku, stanowi�o jego odr�bn� cz��, kt�ra by�a dziedziczona wed�ug innych zasad zawartych w kodeksie cywilnym. Taki stan rzeczy trwa� do 14 lutego 2001 roku, kiedy to Trybuna� Konstytucyjny wyda� wyrok w tej sprawie, w kt�rym stwierdzi�, i� znaczna cz�� przepis�w dotycz�cych dziedziczenia gospodarstw rolnych jest niezgodna z Konstytucj�. W stosunku do dziedziczenia gospodarstw rolnych o powierzchni przekraczaj�cej 1 ha stosuje si� zasady og�lne (dziedziczenie ustawowe).

Zgodnie z powy�szym, uprawnionymi do dziedziczenia z mocy ustawy s� w pierwszej kolejno�ci ma��onek i dzieci spadkodawcy, je�eli dziecko nie do�y�o otwarcia spadku, jego udzia� spadkowy przypada jego zst�pnym, czyli wnukom spadkodawcy. W wypadku, kiedy spadkodawca nie posiada dzieci, do dziedziczenia powo�ani s� z mocy ustawy ma��onek, rodzice i rodze�stwo. Je�eli spadkodawca nie ma dzieci ani ma��onka, albo nie do�yli oni otwarcia spadku, do dziedziczenia powo�ani s� rodzice i rodze�stwo. Je�eli jedno z rodze�stwa nie do�y�o �mierci spadkodawcy, w�wczas ich udzia� spadkowy przypada ich zst�pnym. Jednak�e, co do spadk�w otwartych przed dat� 14 lutego 2001 roku, w dalszym ci�gu obowi�zuj� unormowania, zgodnie z kt�rymi osoby, kt�re s� powo�ane do dziedziczenia z mocy ustawy, aby m�c odziedziczy� gospodarstwo rolne musz� spe�ni� chocia�by jedn� z przes�anek wymienionych w art. 1059 i nast. kodeksu cywilnego:

- spadkobierca musi stale pracowa� przy produkcji rolnej, jednak�e praca taka musi by� bezpo�rednia, nie wymaga si�, aby spadkobierca pracowa� w tym samym gospodarstwie, kt�re stanowi spadek, - spadkobierca musi mie� przygotowanie zawodowe do prowadzenia produkcji rolnej, czyli uko�czenie rolniczej szko�y zasadniczej, �redniej lub wy�szej,

- gospodarstwo spadkowe mo�e by� dziedziczone przez ma�oletniego tzn. osob�, kt�ra nie uko�czy�a 18 lat, albo przez osob� pobieraj�c� nauk� zawodu,

- spadkobiercy s� trwale niezdolni do pracy.

Mo�e zaistnie� taka sytuacja, i� nikt z uprawnionych do dziedziczenia z mocy ustawy nie spe�nia odpowiednich wymog�w okre�lonych w art. 1059 kodeksu cywilnego, w takim wypadku gospodarstwo rolne dziedziczone jest przez wszystkich spadkobierc�w ustawowych, czyli na zasadach og�lnych. Podstawa Prawna: Kodeks Cywilny (Dz.U.64.16.93)


Joanna Nowacka
prawnik
Kancelaria Doradztwa Prawnego "Leximus"
4436