Pami�tam: przyjecha� do nas 30-latek, z dyskopati� kr�gos�upa l�d�wiowego i niedow�adem. Zoperowali�my go w pi�tek. Z pewnym niepokojem, bo by� pierwszy, operowany now� metod�, przyjecha�em w sobot� do szpitala. Na korytarzu pytam piel�gniark�: �Jak nasz pacjent?� A ona patrzy na mnie i m�wi: �Niesforny. Nie mo�emy go utrzyma� w ��ku. Chodzi po salach i gada�. Chcia� od razu i�� do domu.... opowiada doc. Janusz Bronarski, ordynator Oddzia�u Ortopedyczno-Urazowego Szpitala Praskiego.

Po operacji kr�gos�upa? Przecie� to niemo�liwe! A jednak. Tu, w tym oddziale naszego Szpitala Praskiego wprowadzona zosta�a nowatorska, jedyna w Polsce metoda operowania kr�gos�upa l�d�wiowego metod� endoskopow�. Zanim napiszemy o szczeg�ach, musimy wr�ci� do stosunkowo niedalekiej przesz�o�ci. Doc. Janusz Bronarski przez 16 lat pracowa� w Sto�ecznym Centrum Rehabilitacji w Konstancinie. Tam specjalizowa� si� w operacjach kr�gos�upa. Trzy lata temu obj�� stanowisko ordynatora na Pradze. Tutejszy oddzia� ortopedyczno-urazowy, jak to bywa w szpitalach o statusie miejskim, nastawiony by� przede wszystkim na pomoc w zakresie chirurgii urazowej. �ycie jednak idzie naprz�d, pacjenci maj� coraz bardziej skomplikowane dolegliwo�ci: w�a�nie dyskopatie kr�gos�upa, wymagaj�ce interwencji chirurga, urazy kolana. Tych bardziej skomplikowanych operacji nie przeprowadzano tu w og�le.

- Teraz coraz rzadziej, w przypadku np. kolana, przeprowadza si� tradycyjny zabieg, polegaj�cy na otwarciu stawu. Z regu�y przeprowadza si� operacj� artroskopowo � czyli robi si� dwie dziurki, wprowadza specjalne urz�dzenie, pozwalaj�ce na usuni�cie np. ��kotki czy cia�a wolnego � m�wi doc. Bronarski. � Oczywi�cie, do tego potrzebny jest sprz�t, ale taki mamy. To monitor, kamera i mikronarz�dzia. Obserwuj�c jednak uwa�nie nowinki ze �wiata razem z koleg�, dr W�odzimierzem Paw�owskim zainteresowali�my si� znan� ju� na Zachodzie metod� endoskopowych operacji kr�gos�upa l�d�wiowego. Potem pojechali�my na szkolenia w najlepszych o�rodkach w Austrii i Niemczech. I wreszcie � zacz�li�my sami. Niedawno, ale wszystkie operacje s� udane.

- Mechanizm takiej operacji jest stosunkowo prosty, przynajmniej wtedy, gdy si� o nim m�wi � �mieje si� doc. Bronarski. � Nie wymaga w og�le u�ycia tradycyjnego no�a chirurgicznego. Robi si� w kr�gos�upie ma�� dziurk� i przy u�yciu endoskopu wprowadza do chorego miejsca mikronarz�dzia, za pomoc� kt�rych usuwa si� dysk. Potem zak�ada si� jeden szew i koniec. Zabieg przeprowadza si� w znieczuleniu og�lnym, trwa godzin�-p�torej. Podczas operacji w og�le nie patrzymy na pole operacyjne, jedynie na monitor. Zabieg, co niezwykle wa�ne, jest ma�o inwazyjny. Obecnie pacjent przebywa w szpitalu 3 dni, ale praktycznie ju� drugiego dnia mo�e i�� do domu o w�asnych si�ach...

- Oczywi�cie, podstaw� do przeprowadzenia zabiegu t� technik� jest dobra kwalifikacja pacjenta. Tak operowana mo�e by� tzw. dyskopatia jednopoziomowa w odcinku l�d�wiowym. Je�li dyskopatia jest wielopoziomowa, to lekarz, na podstawie bardzo dok�adnych bada�, jest w stanie stwierdzi� z kt�rego poziomu s� dolegliwo�ci nie tylko b�lowe, ale przede wszystkim cz�sto spotykany niedow�ad. I wtedy ten poziom mo�na operowa� albo tradycyjnie, albo endoskopowo. (Warto doda�, �e okre�lenia �artroskopia�, �endoskopia� czy �laparoskopia� dotycz� praktycznie tych samych technik, ale w samym s�owie �artroskopia� zawiera si� okre�lenie stawu � przyp. red.)

Regu�� jest jednak, �e pacjenta, kt�ry cierpi na dolegliwo�ci zwane dyskopati�, albo rw� kulszow�, albo lumbago � bo ka�da z tych nazw dotyczy tego samego � nale�y pr�bowa� wyleczy� metodami zachowawczymi. Oznacza to, �e najpierw trzeba pr�bowa� usun�� dolegliwo�ci lekami, rehabilitacj�. Dopiero wtedy, gdy te metody zawiod�, trzeba rozwa�a� mo�liwo�� zabiegu operacyjnego. W ka�dej sytuacji musz� go poprzedzi� szczeg�owe badania, przede wszystkim niezb�dne jest dobrze wykonane zdj�cie rentgenowskie i badanie zwane rezonansem magnetycznym.

W Polsce stosowane s� r�wnie� inne ma�o inwazyjne metody leczenia dyskopatii led�wiowej (technika laserowa czy te� termonukleoplazja). Obie te metody maj� wsp�lny mianownik - m�wi docent Janusz Bronarski. - Albo za pomoc� wi�zki laserowej albo fal radiowych podgrzewa si� chory dysk, co powoduje jego obkurczenie i zmniejszenie, jak gdyby postarzenie go. Daje to porz�dany efekt - zmniejsza si� ucisk, co automatycznie zmniejsza dolegliwo�ci. Stosowana u nas technika jest bardziej radykalna - usuwaj�c dysk likwidujemy �r�d�o dolegliwo�ci. Reasumuj�c, technika endoskopowego usuni�cia dysku jest najnowsz� metod�, adresowan� przede wszystkim do ludzi stosunkowo m�odych ( 20-45 lat), u kt�rych dotychczasowe kompleksowe leczenie zachowawcze nie przynios�o poprawy. Oferujemy w tym zakresie wysokospecjalistyczne konsultacje i leczenie.